منو
با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورمان و وجود منابع عظیم نفت و گاز و همچنین تحریم های بین المللی در این حوزه، در طی چند سال اخیر فعالیت شرکت های ایرانی در حوزه نفت و گاز به اوج خود رسیده است. با توجه به سایست حاکمیت جهت خودکفایی در حوزه مهندسی نفت و گاز و حجم بالای پروژه ها و نیز حجم عظیم سرمایه گذاری در این بخش، ورود به این تخصص جذابیت فراوانی برای شرکت های پیمانکاری دارد. از آنجایی که فعالیت در حساسیت بالایی دارد و تمام پروژه ها با کارفاریی مستقیم و غیره مستقیم دولت انجام می پذریرد.
رعایت قوانین مناقصات علی الخصوص داشتن صلاحیت از سازمان برنامه و بودجه اهمیت فراوانی دارد. لذا اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز اولین گام اساسی جهت ورود به این حوزه می باشد. در ادامه این نوشتار شما را با تمام جنبه ها از جمله شرایط و ضوابط، مدارک مورد نیاز، مراحل انجام کار، امتیازات لازم در بخش های مختلف جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در پایه های 1 و 2 و 3 و 4 و 5 آشنا خواهیم کرد.
طبق آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران مصوب هیات وزیران سال 1381 و اصلاحیه های بعدی شرکت هایی که در امور مربوط به تاسیسات سرچاهی و خطوط لوله جریانی، فرآوري نفت و گاز و کارخانه هاي گاز و گاز مایع و تزریق گاز و آب، پالایشگاه هاي نفت و گاز و کارخانه هاي پتروشیمی، مخازن ذخیره نفتی، خ خانه طوط انتقال نفت و گاز، تلمبه هاي نفت و ایستگاه هاي تقویت فشار گاز، سازهها ي دریایی نفت و گاز و نظایر آن فعالیت دارند به عنوان پیمانکار نفت و گاز شناخته می شوند.
شرکت های پیمانکاری متقاضی اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز باید شرایط مندرج در آیین نامه های تشخیص صلاحیت پیمانکاران را رعایت نمایند. طبق این آیین نامه ها، شرکت ها می بایست در 4 بخش مجزا از هم، حداقل امتیازات لازم را کسب نمایند. سازمان برنامه و بودجه همه ساله و در ابندای سال جدول شاخص های های رتیه بندی پیمانکاران را منتشر می نماید. در این جدول حداقل امتیازات لازم در بخش های مختلف درج شده است. این جدول مبنای مقایسه امتیازات کسب شده شرکت با حداقل های لازم می باشد.
در این بخش تمام پروژه های تحویل داده شده(موقت یا دایم) و در ذست اجرا در طی سال اخیر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. چنانچه موضوع قراردادها در حوزه تعریف پیمانکاری نفت و گاز باشد، بر اساس اینکه قراردادها در چه تاریخی شروع و تحویل داده شده اند ( تاربخ تایید آخرین صورت وضعیت تجمیعی برای پروژه های در دست اجرا) و با چه کارکرد ریالی بسته شده اند (مبلغ تجمیعی آخرین صورت وضعیت تایید شده برای قراردادهای در دست اجرا)، به هر قرارداد یک امتیازی داده خواهد شد. مجموع امتیاز کسب شده از قراردادهای سال اخیر با جذول زیر مقایسه شده و چنانچه مساوی یا بیشتر از حداقل لازم برای پایه مورد نظر باشد در ین بخش مشکلی وجود نخواهد داشت.
توجه داشته باشید که قرارداده های قدیمی تر امتیازر بالاتری نیز خواهندذ داشت. چرا که ضریب سال بالاتری را به خود اختصاص می دهند. پس اگر قصد دارید مطمعن شوید در این بخش امتیاز لازم را کسب کرده اید به مشاوره های شرکت های کارگذاری رتبه بندی که صرفا بر اساس میزان کارکد ریالی شما اظهار نظر قطعی می نمایند اطمینان نفرمایید.اظهار نظر قطعی صرفا می بایست بعد از محاسبه امتیاز تک تک قرارداد های 15 سال اخیر شما صورت گیرد. کمااینکه امکان دارد شرکتی با مثلا 200 میلیارد تومان کارکرد نهایی حداقل امتیاز لارم جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در پایه 3 را کسب ننماید ولی شرکتی با 100 میلیارد تومان این امتیاز را کسب نماید. تفاوت در زمان اجرای پروژه ها می باشد.
| پایه | حداقل توان اجرایی(EW) جهت اخذ رتبه نفت و گاز |
| پایه 1 | 851.824 |
| پایه 2 | 425.912 |
| پایه 3 | 213.424 |
| پایه 4 | 93.607 |
| پایه 5 | 0 |
توان مالی امتیازی است که توانایی شرکت در مدیریت نقدینگی، سود آوری، استمرار فعالیت های پیمانکاری را نشان می دهد. طبق آیین نامه سازمان برنامه و بودجه اطلاعاتی همچون تمام آیتم های جدول ترازنامه، میزان درامد پیمانکاری و بهای تمام شده خدمات در تعیین این امتیاز تاثیر گذار می باشند. در صورتی که امتیاز توان مالی یکی از 4 سال مالی اخیر به حد نصاب برسد، شرکت متقاضی اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در این بخش مشکلی نخواهد داشت. در جدول زیر حداقل امتیازات لازم جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در پایه های مختلف مشخص می باشد.
| پایه | حداقل توان مالی جهت اخذ رتبه نفت و گاز |
| پایه 1 | 1.703.647 |
| پایه 2 | 851.824 |
| پایه 3 | 426.848 |
| پایه 4 | 187.214 |
| پایه 5 | 0 |
طبق تعریف سازمان برنامه و بودجه کار شاخص در اصل بیانگر توانایی شرکت جهت انجام پرووزه های بزرگ می باشد. به عبارت دیگر شرکت های متقاضی اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز، اگر قصد اخد گرید در پایه های بالا (3 و 2 و 1 ) را دارند، لازم است در رزومه کاری خود حداقل یک پروژه بزرگ داشته باشند. چراکه بعد از اخذ گرید نفت و گاز، به لحاظ قانونی می توانند وارد منقصات بزرگ بشوند و لازم است از قبل تجربه انجام چنین پروژه هایی را داشته باشند. لازم به ذکر است کار شاخص باید بیانگر اغلب جتبه های حیاتی آن رشته باشد.
در جدول زیر حداقل مبلغ کار شاخص جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در پایه های 3 و 2 و 1 ذکر شده است.
| پایه | حداقل کارشاخص(میلیون ریال) |
| پایه 1 | 7.098.530 |
| پایه 2 | 3.557.066 |
| پایه 3 | 1.170.087 |
| پایه 4 | 0 |
| پایه 5 | 0 |
ذکر این نکته ضروریست که مبالغ فوق بر مبنای سال جاری می باشد. قراردادهایی که در سال های گذشته انجام گرفته باشد با اعمال ضرایب مربوط به آن سال ها محاسبه خواهند شد. لیکن امکان دارد شرکتی مثلا با یک پنجم حداقل مبلغ کار شاخص، در این آیتم به حد نصاب برسد. چراکه ضرایب سال های حیات پروژه در عدد کارکرد قرارداد تاثیر مثبت گذاشته و معادل ریالی آن در سال جاری مساوی و یا بیشتر از حداقل تعیین شده در جدول فوق می گردد.
| ضریب تعدیل در سال 1404 | |
| سال | ضریب تعدیل کار شاخص پیمانکاران |
| 1389 | 47/076 |
| 1390 | 42/55 |
| 1391 | 34/93 |
| 1392 | 26/59 |
| 1393 | 19/50 |
| 1394 | 16/84 |
| 1395 | 16/03 |
| 1396 | 14/51 |
| 1397 | 12/66 |
| 1398 | 8/50 |
| 1399 | 6/26 |
| 1400 | 3/38 |
| 1401 | 2/47 |
| 1402 | 1/67 |
| 1403 | 1/33 |
| 1404 | 1 |
شرکت های متقاضی اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز لازم است در این بخش برای پایه های 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و به ترتیب حداقل امتیاز 3000 ، 1800 ، 1200 ، 800، 600 را کسب نمایند. برای مثال برای اخذ رتبه 1 پیمانکاری نفت و گاز افراد حاضر در هیات مدیره می بایست حداقل 1800 امتیاز از 3000 را کسب نمایند و مابقی امتیاز ضروریست از پرسنل شرکت تامین گردد. این در حالی است که کل امتیاز لازم (3000) می تواند از هیات مدیره کسب گردد. اما پرسنل امتیاز اور دارای سقف امتیاز دهی بوده و حداکثر می توانند 1800 امتیاز را تامین نمایند. مابقی حتما باید توسط هیات مدیره کسب گردد. جدول زیر برای پایه های های 5 گانه تخصص نفت و گاز شرح داده شده است.
| پایه تخصص نفت و گاز | حداقل و حداکثر امتیاز مدیران و کارکنان | |
| مدیران | کارکنان | |
| یک نفت و گاز | 3000 | |
| 1200-3000 | 0-1800 | |
| دو نفت و گاز | 1800 | |
| 1000-1800 | 0-800 | |
| سه نفت و گاز | 1200 | |
| 800-1200 | 0-400 | |
| چهار نفت و گاز | 800 | |
| 600-800 | 0-200 | |
| پنج نفت و گاز | 600 | |
| 500-600 | 0-100 | |
یک فرد در صورتی دارای شرایط امتیاز دهی می باشد که حداقل دارای مدرک کاردانی بوده و بعد از اخذ این مقطع در شش سال اخیر حداقل 3 سال سابقه کار مرتبط (با تحصصی که آن فرد در آن امتیاز آور است) داشته باشد. لذا این افراد از دو محل شامل مدرک تحصیلی و سابقه کار امتیاز کسب می نمایند.
اینکه افراد در چه مقطعی و در چه رشته ای (زمینه، مرتبط یا غیره مرتبط) تحصیل کرده باشند در امتیازشان تاثیر گذار خواهد بود. برای مثال لیسانس رشته زمینه دارای امتیاز 250 و لیسانس رشته مرتبط 125 و کاردانی 80 امتیاز خواهد داشت.
در جدول زیر تمام حالات ممکن برای یک فرد امتیاز آور شرح داده شده است.
| سطح تحصیلات | رشته زمینه | رشته مرتبط | رشته غیره مرتبط |
| کاردانی | 150 | 75 | - |
| کارشناسی | 250 | 125 | 80 |
| کارشناسی ارشد | 275 | 135 | 90 |
| دکتری | 300 | 150 | 100 |
جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز ضروریست حداقل یک نفر با مدرک تحصیلی زمینه نفت و گاز در ترکیب مدیران و یا پرسنل وجود داشته باشد. این رشته ها به شرح زیر می باشد:
<ul><li>مهندسی عمران ، سازه ، راه و ساختمان ، سیویل
اینکه یک فرد امتیازآور در چه سمتی (هیات مدیره یا پرسنل) مشغول به کار باشد در نحوه محاسبه این امتیاز تاثیر گذار خواهد بود. در صورتی عضو هیات مدیره (و یا مدیرعامل خارج از اعضا هیات مدیره) باشد به ازای هر یک سال سابقه کار مرتبط 20 امتیاز کسب خواهد کرد. اما پرسنل امتیازآور به ازای هر سال 10 امتیاز را کسب می نمایند. در نظر داشته باشید سقف این سوابق 15 سال می باشد. لذا در بهترین حالت یک فرد (در هیات مدیره) 300 امتیاز و پرسنل امتیاز اور 150 امتیاز را در این بخش کسب خواهند نمود.
جمع بندی این بخش را با یک مثال پیش می بریم. فرض نمایید یک فردی دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد در رشته عمران می باشد و قرار است جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در پایه 3 امتیاز آور باشد. این فرد دارای 10 سال سابقه کار مرتبط نیز می باشد و در شرکت متقاضی در سمت رییس هیات مدیره قرار دارد.
امتیاز مدرک تحصیلی : رشته عمران در مقطع کارشناسی ارشد برای تخصص نفت و گاز زمینه می باشد لذا دارای 275 امتیاز خواهد بود.
چون عضو هیات مدیره است به ازای هر سال 20 امتیاز و در نتیجه در کل 200 واحد امتیاز را از امتیاز تجربه کاری خود کسب می نماید.
امتیاز کلی که این شخص جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز در پایه 3 را کسب می نمایند برابر است با 475
شرکت های متقاضی اخذ رتبه پیمانکاری نفت و لازم است در اولین گام در سایت ساجات ثبت نام اولیه را انجام دهند و شناسه و رمز ورود اختصاصی خوشان را دریافت نمایند در ادامه درج تمام اطلاعات لازم در ساجات از جمله لیست سهامداران، اعضا هیات مدیره و پرسنل امتیازآور شامل اطلاعات هویتی، تحصیلی، سوابق کاری، کد های تلفیق و 86 به بعد و کد استعلام وزارت علوم، اطلاعات اظهارنامه های مالیاتی، اطلاعات تجربه کاری و ... مرحله دوم کار می باشد. در مرحله بعد لازم است برای تمام اطلاعات درج شده مستندات لازم نیز الصاق گردد. سپس پرونده جهت کارشناسی به سازمان برنامه و بودجه ارسال می شود. ادامه روند طبق تصویر زیر می باشد
شرکت ها زمانی که اقدام به اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز می نمایند و صلاحیتشان تایید می گردد، هم از لحاظ تعداد کار و هم مجموع رقم قراردادهای در دست اجرا دارای ظرفیت مشخصی می باشند. زمانی که چه از لحاظ ریالی و چه تعدادی دارای ظرفیت آزاد نباشند کارفرما ها مجاز به عقد قرارداد با این شرکت نمی باشند. پس آزاد سازی ظرفیت کاری امری حیاتی برای شرکت ها می باشد.
| پایه | حداکثر ظرفیت رتبه های نفت و گاز(میلیون ریال) |
| پایه 1 | 42.591.182 |
| پایه 2 | 21.295.591 |
| پایه 3 | 10.671.197 |
| پایه 4 | 4.680.350 |
| پایه 5 | 1.404.105 |
اگر شرکت شما قبلا سابقه اخذ رتبه داشته است قطعا با پروسه زمانی این فرایند آشنایی دارد. با این حال در نظر داشته باشید پروسه تکمیل پرونده،کارشناسی از سوی سازمان برنامه و بودجه، رفع نواقص وکسب تایید های 5 گانه در بهترین حالت کمتر از 3 ماه نخواهد بود. و ممکن است بسته به شرایط شرکت و همکاری در تکمیل مدارک و رفع نواقص و همچنین تجربه و تخصص شخصی که این پروسه را انجام می دهد زمان برتر هم بشود.
زمان تقریبی 3 ماه در صورت تکمیل بودن مدارک لازم بهترن تایمی است که از سوی یک فرد یا شرکت با تجربه و تخصص کافی به شما اعلام می شود. لذا نباید فریب زمان های اعلامی کمتر از این را خورد. چه بسا اینکه در حال حاضر زمان های دقیقی همچون 25 روز و 24 روز (!!!!) از سوی برخی موسسات ثبتی اعلام می شود.که به هیچ عنوان واقعیت ندارند.
شما باید در نظر داشته باشید که تمامی مدارک جز به جر توسط سازمان بررسی و استعلام و صحت سنجی می شود. پرونده شما نیز تنها پرونده در دست کارشناسی سازمان برنامه و بودجه کشور نمی باشد .لذا تعداد درخواست های فراوانی جهت اخذ رتبه پیمانکاری نفت و گاز و سایر تخصص ها در نوبت کارشناسی می باشند.
این در حالی است که تعداد کارشناسان سازمان محدود و تعدد پرونده ها بسیار زیاد است. لذا اگر زمان برای شما محدود و مهم است لازم است با بررسی دقیق، با تجربه ترین و خوشنام ترین کارگذار در این حرفه را انتخاب و با گماشتن یک پرسنل با تجربه و مشرف به اطلاعات شرکت جهت همکاری با کارگذار، از اتلاف زمان جلوگیری نمایید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
آی‌ثبت، سامانه جامع مشاوره کسب‌و‌کار در حوزه‌های رتبه‌بندی شرکت‌ها، ثبت شرکت خارجی و داخلی می‌باشد.
ونک، خیابان ونک، ساختمان اداری نوآور، پلاک 52، واحد 105
672 43 42 0912 --- 200 70 79 0918 --- 78 922 910 021
مسقط، شارع مزون، خط مجمع محاکم السیب، بنایه الطیف، الطابق الخامس، مکتب رقم 54
664 7758 968+
ونک، خیابان ونک، ساختمان اداری نوآور، پلاک 52، واحد 105
عمان، مسقط، شارع مزون، خط مجمع محاکم السیب، بنایه الطیف، الطابق الخامس، مکتب رقم 54
